Osmanlı'Dan Günümüze Havagazının Tarihçesi 3.cilt (2572)

Kaynaklar "gaz" sözcüğünü Van Helmont'un Latince chaos ve Yunanca khaos'tan türettiğini yazmaktadırlar. İlk defa 18. yüzyılın sonlarında Belçika'nın Lauvain şehrinde yaşayan Minckelaers adlı bir eczacı tarafından bulunan gaz, bugün gündelik hayatımızın vazgeçilemez unsuru haline gelmiş bulunmaktadır. Bilindiği üzere aydınlatma, ısıtma ve enerjide kullanılan gazın üç ayrı türü var: Petrolgazı, Havagazı ve Doğalgaz. Bizi doğalgaz yakından ilgilendirmektedir. Çünkü İGDAŞ olarak bizim görevimiz İstanbul gibi devasa bir metropolün ısınma sorunlarının çözümü bağlamında doğalgazın yaygınlaşmasını sağlamaktır. Gaz kullanımının tarihi aslında Türkiye'de olduğu gibi Avrupa'da da çok eskiye dayanmaz. Nitekim ilkel bir şekliyle gazın ancak 18. yüzyılın sonlarında bir Belçikalı tarafından bulunmuş olması bunu gösteriyor. Bizde 1853'te Hazine-i Hassa tarafından idare edilmek üzere kurulan Dolmabahçe Gazhanesi bu alanda atılmış ilk önemli adım sayılır. İki sene sonra bu gazhane Poligon'a nakledildi ve 13 Haziran 1993 yılına kadar devam etti. Hiç kuşkusuz hangi şekliyle olursa olsun gazın kullanımı sanayileşme ve hızlı kentleşme ile yakından ilgilidir. Başlangıçta aydınlatmada kullanılan gaz, zaman içinde geliştirilerek bugünkü kullanım özelliklerini kazanmıştır. Burada üzerinde durulması gereken nokta, zaman içinde teknolojileri eskiyen, işçi ve çevre sağlığı açısından büyük sakıncalar doğuran gazhanelerin eski önemlerini kaybetmelerinden sonra, doğalgaz sorununu çözmek üzere bağımsız bir birim olarak İGDAŞ'ın ancak 1986 yılında kurulmuş olmasıdır. Elbette Avrupa'daki gelişmelerle mukayese edildiğinde bu konuda geç kalındığını söylemek mümkün. Yine de 1986 yılından bu yana ve özellikle 1994'ten sonra İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin çizdiği plan ve yatırım programları çerçevesinde sağlanan başarı büyüktür. Çünkü hatırlanacağı üzere 1994'ten önce İstanbul neredeyse kitlesel zehirlenme tehlikesiyle yüzyüze gelmiş bulunmaktaydı. Öyle ki, artık her akşam televizyonlar "zehir raporları" yayınlıyor, halkı kendi imkânları ölçüsünde tedbir almaya çağırıyordu... Fuat ŞENGÜL - İgdaş Genel Müdürü